Aralıklı Patlayıcı Bozukluk Nedenleri Belirtileri Tedavisi

Aralıklı Patlayıcı Bozukluk Nedenleri Belirtileri Tedavisi

Aralıklı Patlayıcı Bozukluk intermittent Explosive Disorder

Aralıklı patlayıcı bozukluk (intermittent explosive disorder) neden olur? Belirtileri nelerdir? Ortaya çıkma nedenleri nedir? Tedavisi nasıl yapılmalı? Geçer mi? Bugün bu soruların yanıtlarına bakacağız.

Aralıklı patlayıcı bozukluk nedenleri çocukluk dönemi travmaları, serotonin, dopamin, noradrenalin gibi nörotransmitter düzensizlikleri, alkol ve madde bağımlılıkları, antisosyal bozukluk, borderline kişilik bozukluğu (sınırda kişilik bozukluğu) ve kötü beslenme alışkanlığı olabilir.

Aralıklı patlayıcı bozukluk belirtileri

Öfke patlaması veya dürtüsel agresyonu olan kişilerde sıkça aile içi kavgalar, yol kavgaları, diğer insanların malına zarar verme eğilimi gözlemlenir. Aralıklı patlayıcı bozukluk (APB) oldukça sık rastlanmasına rağmen tanısı çok konulan bir bozukluk değildir çünkü kişi tüm belirtileri gösterse dahi tedaviyi kabul etmeyebilir.

Kişinin zihninde birbirine ters de olabilecek pek çok fikir hızlı bir şekilde dolaşmaya başlar. Kişi kontrolünü kaybederek başkalarına veya mala zarar verir. Kişi daha sonra pişmanlık hisseder. Bu davranışı yüzünden kendine kızar. Ataklar dışında sakindir.

Aralıklı patlayıcı bozukluk belirtileri

APB (intermittent explosive disorder) atakları genelde 10-30 dakika arası sürer. Çoğunlukla kız arkadaş, erkek arkadaş, eş veya anne babanın söylediği bir söz veya tavrı kişiyi tetikleyebilir. Masaya vurmak, duvarı yumruklamak, tabak çanak kırmak, diğer kişiyi itmek gibi davranışlarda bulunur. Ataklar arasında aylar olabilir.

Bu kişilerin ailevi ilişkileri ve sosyal ilişkileri başarılı değildir. İş yerinde sorunlar yaşayabilirler, ekonomik sıkıntıları olur, adli sorunları olur, alkol veya madde kullanımı da sıklıkla görülür.

Bipolar bozukluk ile karıştırılabilmekte, bu hastalar da stres yönetimi konusunda başarısız, olumsuz duygu ve düşünceleri kontrol etme yetisine/bilgisine sahip olmayan kişilerdir.

Aralıklı patlayıcı bozukluk tedavisi

Bu kişiler çoğunlukla hasta olduklarını kabul etmezler ve tedaviyi kabul etmezler, bu yüzden aralıklı patlayıcı bozukluk tedavisi öncelikli olarak öfke kontrolü ve stres yönetimi üzerine kurulmalıdır.

Bilişsel davranışçı terapi ve grup terapisi ile verim alınabilmektedir. Linehan ve arkadaşları borderline kişilik bozukluğu olan bireylerde diyalektik davranışsal terapisinin öfke denetiminde ve duygusal denetimin sağlanmasında yararlı olduğunu, dürtüselliğin ve öfke patlamalarının azalmasını sağladığını göstermiştir.

Aralıklı patlayıcı bozukluk tedavisi

Kişiler çoğunlukla özgüven eksikliği yaşamaktadır ve sorun çözme yetileri düşüktür. Bu yüzden APB (intermittent explosive disorder) tedavi sürecinde önce kişi bağımlılıklarından kurtulmalı ardından özgüven, stres yönetimi, öfke kontrolü üzerinde çalışılmalı ayrıca kişinin beslenme ve yaşam kalitesi yükseltilmelidir.

Aralıklı patlayıcı bozukluk nasıl geçer denildiğinde bu şekilde kapsamlı bir tedavi süreci ele alınmalıdır. Eşlere ve ebeveynlere öneriler kişinin hasta olduğunu ve bunun sebepleri olduğunu kabul etmeleri, nelerin kişiyi tetiklediğini fark etmeleri, kendilerini güvene almaları ve ev ortamını stres öğelerinden arındırmaları ilk sırada gelir.

Eşimde öfke kontrolü yok, aniden sinirleniyor, hep bağırıyor, duvarları yumruklamak gibi huyu var” diyorsanız evde sakinleştirici müzikler çalınabilir, sakinleştirici tütsüler yakılabilir, kişinin alkol ve diğer bağımlılıklardan kurtulması sağlanabilir, beslenme ve egzersiz listesi hazırlanabilir.

Beslenme, egzersiz ve yaşam kalitesinin artırılması

Günümüzde yapılan pek çok araştırma ve deneyde yağlı, unlu, şekerli, sütlü, alkollü, işlenmiş gıdalar tüketen ve herhangi bir egzersiz yapmayan kişilerde öfke, depresyon, anksiyete, pek çok psikolojik semptom, sindirim sistemi sorunları ve sinir sistemi sorunları görüldüğü kanıtlanmıştır.

Beslenme, egzersiz ve yaşam kalitesinin artırılması günümüzde pek çok hasta üzerinde yapılan araştırmalarda olumlu etkiler gözlenmesini sağlamaktadır. Haftada 2-3 gün egzersiz, sebze ağırlıklı beslenme, günde ortalama 2-3 litre su tüketimi, kafein ve alkol tüketmemek, meditasyon yapmak gibi değişimler kişilerde yaşam kalitesini oldukça fazla artırmaktadır.

Psikolojibilgisi.com | Psikoloji Kişisel Gelişim ve Farkındalık Konularında Bilgi Alabileceğiniz Psikoloji Sitesi