Biriyle tanışırken, kalabalık bir ortama girdiğinizde, bir konuşma yapacağınız zaman avuç içinizin terlediğini, kalp ritminizin yükseldiğini, midenizin ağrıdığını, kendinizi gergin ve paniklemiş hissediyorsanız bunlar sosyal anksiyete bozukluğu belirtileri olabilir.
Bunları aslında herkes hisseder. Çünkü insan için ‘yabancı’ olan her zaman ‘riskli’ ya da ‘tehlikeli’ gibi gelebilir fakat bazı kişiler için bu tür durumlarda hissedilenler ‘normal’ olarak algılanır ve semptomlar hafiftir, bazıları için ise çok daha fazladır. Neredeyse bir büyük bir panik tetiklenmesi yaşanır.
Sosyal fobi diğer adıyla sosyal anksiyete bozukluğu nedir denildiğinde, kişide sosyalleşme ile ilgili hemen hemen her şey bir tehdit unsuru gibi algılanır ve kişi kendini çok rahatsız hissederek, bir süre sonra bu durumdan kaçınmak için elinden geleni yapar.
Sosyal anksiyete belirtileri
Sosyal anksiyete ne demek? Kişinin sosyal ortamlara girerken kendini çok fazla stresli hissetmesi. Belirtileri neler?
- Çarpıntı
- Mide bulantısı, mide ağrısı
- İshal veya gaz
- Kas ağrısı
- Baş dönmesi
- Bayılacakmış gibi olma
- Nefeste ritm bozukluğu
- Terleme veya üşüme
Sosyal anksiyete belirtileri kişi henüz o ortama girmeden başlar. Bazı kişilerde bir saat öncesinden, bazı kişilerde bir hafta öncesinden. Kişiler göz teması kurmaktan kaçınır. Eğer bir şekilde o ortama girebilmişse, ardından uzunca bir süre o ortamla ve oradaki kendiyle ilgili eleştiriler üzerinde düşünebilir.
Psikolojisi bozuk insana nasıl davranılır?
Sosyal anksiyete ne zaman ve neden olur?
Sosyal anksiyete ne zaman olur dediğimizde ; yabancılarla konuşurken, bir topluluğa konuşurken, randevularda, göz teması kurarken, halka açık tuvaletleri kullanırken, bir odaya girerken, başkalarının önünde yemek yerken, okulda veya iş yerinde olabilir.
Sosyal anksiyete neden olur? Sosyal durumlarda kişinin yargılanma, küçük düşme, rezil olma, dalga geçilme, aşağılanma endişesinden, ilginin kendi üzerinde olma ihtimalinden ve birini yanlışlıkla kırma, üzme, yanlış anlaşılma kaygısından olur.
Genetik veya çevresel etkenlere bağlı olarak gelişebilir. Kişinin ailesinde sosyal fobisi olan biri varsa, ondan etkilenebilir. Yine aynı şekilde, aile bireyi tarafından aşağılanan, eleştirilen, güven duyulmayan, şiddet gören biriyse de böyle bir durum ortaya çıkabilir.
Sosyal anksiyete bozukluğu düşük benlik saygısına sebep olur. Aynı zamanda olumsuz düşünceler, depresyon, eleştiriye karşı aşırı duyarlılık ve sosyal ilişkilerin zayıflamasına neden olur. Kişi insanlardan uzaklaşır ve bu da bir süre sonra ‘hiçbir şeyden zevk alamıyorum‘ gibi cümleler kurmasına yol açabilir.
Bu sonuç doğaldır çünkü insan sosyal bir varlıktır ve bu gerçekleşmediğinde depresyon, anksiyete, panik atak gibi kaygılı semptomlar ortaya çıkar.
Sosyal anksiyete nasıl yenilir? Nasıl geçer? Tedavisi nedir?
Sosyal anksiyete nasıl geçer dediğimizde, toplumun %12’sinde belli dönemlerde oluşabilen bir durumdan söz ediyoruz. Çoğu kişinin zaman zaman yaşadığı fakat bazı kişilerin bunu bir yaşam tarzı haline getirdiği bir durum. Bu şekilde olduğunda bir sorun haline geliyor. Fakat çözümü var.
Bazı kişilik bozuklukları veya mental semptomların üzerine gitmek iyi bir fikir değildir. Fakat bu, sosyal fobi için geçerli değildir. Durumun üzerine, kontrollü bir şekilde gitmek gerekir. Sosyal anksiyete nasıl yenilir dediğimizde yapılabilecekler listesi şu şekildedir :
- Sosyal ortamlara girmeye çalışmak
- Bilişsel davranışçı terapi
- Günlük tutmak
- Beslenme alışkanlığı değişikliği
- Uyku alışkanlığı değişikliği
- Hedef koymak
- Kendini ödüllendirmek
- Hayır demenin gücünü fark etmek
- Mükemmel olmaya çalışmamak
- Stres yönetimini öğrenmek
- Yetersizlik değersizlik duygusu üzerinde çalışmak
Sosyal anksiyete nasıl geçer dediğimizde en iyi tekniklerden biri şudur. Aklınıza olumsuz düşünceler geldiğinde veya iç sesiniz negatif bir şekilde konuşmaya başladığında, bu fikrin yerine ‘mantıklı’ bir karşılık koymak.
Kişisel donanım ve özgüven nasıl gelişir konuları üzerinde çalışmak sosyal anksiyete tedavisi için çok önemlidir. Çünkü az önce bahsettiğim olumsuz düşünceler geldiğinde, karşısına koyulabilecekler listesi ne kadar uzarsa zihin durumu daha kolay kabul edebilir.
Örneğin : “O partiye gitmek istemiyorum çünkü ben çok çirkinim, çok şişmanım, kimseyi tanımıyorum, benimle dalga geçerler, konuşacak bir şeyim yok, anlatabilecek bir hayatım yok, herkes bana bakacak” örnekler çoğaltılabilir.
Bu ve benzeri negatif fikirlere antitez sunabilmek için çalışılmalı. Spor yapmak, kitap okumak, film izlemek, yeni şeyler öğrenmek, bir kursa gitmek gibi.
Stres oluşturabilecek ortamlara girmeden önce stres giderici hint fesleğeni çayı veya papatya çayı içilebilir. Bununla ilgili olarak ruh sağlığına ve psikolojiye iyi gelen bitki çayları yazımı okumanızı öneririm.
Şeker, şekerli gıdalar, gluten, kahve, süt ve süt ürünleri, alkol, sigara gibi beslenme gruplarından uzaklaşmanın da yapılan araştırmalarda fayda sağladığı görülmüştür.
Şu ana kadar 1 yorum