Ayna hastalığı, dismorfofobi olarak da geçen beden dismorfik bozukluğu ne demek? Kendimi hiç beğenmiyorum, güzel bulmuyorum, çok çirkinim utanıyorum gibi düşünceleriniz varsa ve vücudunuzun herhangi bir yerini veya pek çok yerini yeteri kadar “güzel, alımlı, olması gerektiği gibi” görmüyorsanız sizde de bu bozukluk olabilir.
Dismorfofobi nedenleri özellikle günümüzde daha da çok oluşturulmaya çalışılan imajlardan etkilenilmesiyle özetlenebilir. Peki kişi bu imajlardan neden etkilenir? Yani neden Kim Kardashian gibi bir vücudu olmadığı için kendini çok çirkin zanneder? Ya da Rihanna gibi bir burnu olmadığı için.
Dismorfik bozukluk neden olur?
Temelinde özgüven eksikliği, özsaygı eksikliği, aile içi etkiler ve konuyla ilgili olumsuz deneyimler yer alır.
Beden dismorfik bozukluğu olan kişilerin çoğunda obsesif kompulsif bozukluk, histrionik kişilik bozukluğu ve narsistik kişilik bozukluğu da görülür. Çocukluk döneminde yaşanmış alay edilme, ihmal veya suistimal de bdb’ye sebep olabilir.
Dismorfik bozukluk neden olur dediğimizde bir başka sebep kişinin mükemmelliyetçi olması olabilir. Toplumsal baskının çok büyük etkisi vardır.
Psikolojisi bozuk insan nasıla anlaşılır?
Kişinin anksiyete ve/veya depresyona yakın olması da yine durumu tetikleyebilir ve durumla birlikte kişiyi bir kısır döngüye sokabilir. Aynı şekilde kişide anoreksiya nervoza veya sibofobi gibi yemek bozukluğu da sıkça görülür.
İsmi neden ayna hastalığı veya ayna sendromu hastalığı olarak geçer? Çünkü kişi aynada kendine baktığında büyük bir rahatsızlık içine girer. “Kusurlu” olarak gördüğü bedenine bakmak ona büyük bir mutsuzluk ve eksiklik hissi verir.
Beden dismorfik bozukluğu belirtileri nelerdir?
Beden dismorfik bozukluğu testi yapılabilir, aşağıdaki listede yer alan maddeler ve kişinin fikirleri, düşünce şekli incelenebilir.
- Kişinin görüntüsünde onu çirkin ya da kusurlu yaptığına dair bir hasar olduğu konusunda güçlü bir inanç
- Bu kusurun başkaları tarafından dikkat çektiğine olan inanç
- Bu kusuru saklamak veya yok etmek için verilen büyük çaba
- Dış görünüşünü sürekli olarak başkalarıyla kıyaslamak
- Başkalarından kendi görüntüsüyle ilgili onay alma ihtiyacı
- Sürekli mükemmelliyetçilik eğilimi içinde olmak
- Sosyal durumlardan uzaklaşma eğilimi
- Kozmetik ve/veya estetik çözümler arayışında olmak
Beden dismorfik bozukluğu belirtileri ile birlikte kişide sürekli bir mutsuzluk ve tatmin olamama hali, kendini sevmeme ve beğenmeme durumu söz konusudur. Kendini beğenmeme hastalığı olarak da bilinir.
Kusuru olduğu bölgeyi gizlemek için çabalar veya bu bölgedeki sorunu çözebilmek için kozmetik veya estetik çözümler arar. Bu durum kişiyi asosyal olmaya itebilir. Kendini hep yeteri kadar “güzel, etkileyici, alımlı” bulmama durumundadır ve bunu bir takıntı haline getirir. Mutlu olmasının tek yolunun bu kusuru ortadan kaldırmak olduğunu düşünür.
Bu durum bazen genel olarak tüm bedeni kapsayabilir. Yani kişi “çok kiloluyum zayıflayamıyorum” diye düşünebilir ve bunun çözümünün tüp mide ameliyatı olmak olduğunu zannedebilir. Durum bazen de bölgeseldir.
Mesela yüz dismorfik bozukluğu, burun, saç, cilt ve uzuvlarla ilgili olmak üzere değişik bölgelerde görülebilir. Kişi bazen kimsenin görmediği bölgelerdeki “yeteri kadar iyi olmayan” bozukluklarından da yoğun bir biçimde rahatsızlık duyabilir.
Dismorfik bozukluk nasıl geçer? Tedavisi nasıl yapılmalıdır?
Kendi kendine geçen bir durum değildir. Kontrol altına alınmazsa düzelmek yerine, daha kötüye gider. Anksiyete, depresyon, yüklü faturalar ve kişinin hayatına son vermek istemesine dahi sebep olabilir.
Beden algısı bozukluğu ciddi bir durumdur ve belirtileri her toplumda gün geçtikçe çok daha fazla artmaktadır. Özellikle gençler arasında sıklıkla rastlanır. Tedavisi için erken davranılmalıdır.
Bilişsel davranışçı terapi (CBT) dismorfik bozukluk nasıl geçer nasıl tedavi edilir sorusu için birinci sırada yer alır. Beden algısı bozukluğu, ayna hastalığı olarak da geçen bu bozukluk için motivasyon, özgüven ve özsaygı çalışmaları yapılmalıdır.
Kendimi daha iyi hissetmek için ne yapmalıyım? veya kendimi suçlamaktan nasıl kurtulurum ya da psikolojimi düzeltmek için ne yapabilirim gibi sorular kişiyi çözüme yaklaştırabilir. Aynı zamanda bir süreliğine jomo da kişiye çok iyi gelebilir. Yetersizlik, değersizlik algısı üzerinde çalışılmalıdır.
Neden estetik yaptırılır?
Estetik yaptırmak istiyorum, ne kadar para verirsem o beğendiğim ünlü gibi bir burnum olur? Ya da dudaklarım veya gözlerim ya da vücudum? Kalıcı lens ameliyatı, tüp mide ameliyatı, burun estetiği, göğüs estetiği ve daha pek çok operasyonu zaman içinde yaptıranlar sonunda mutlu oluyor mu? Üzerine durmamız gereken soru bu olabilir.
Bir kişi bu operasyonlardan birini veya bir çoğunu gerçekleştirmeyi aklına koyduğunda neden estetik yaptırılır sorusunu da cevaplamalıdır. Kişinin rahatsız olduğu bölge belki de ona “çok çirkin, itici, ilişkilerini etkiliyor” gibi geliyor olabilir. Acaba bu kararı, sosyal kabul görme isteğiyle mi yapıyor?
Estetik ameliyat yaptırmak isteyen biri hangi doktora gider ya da gitmelidir diye sorarsanız bence ilk önce bir terapiste gitmelidir. Neden estetik yaptırılır, neden gereklidir sorularının cevabını terapist ile birlikte değerlendirmelidir. Çünkü sorun burnu, dudakları, gözü değil büyük ihtimalle içsel kaynaklardır.
Bir Cevap Yazın